Mükemmel Olmak Zorunda(Mı)Yım
Hemen hepimizin hayatında en az bir kez duyduğu ya da kendimize söylediğimiz bir şeydir “bu işi doğru düzgün yapmalıyım” sözü. Hayatta üstlendiğimiz birden fazla rol olduğunu düşündüğümüz zaman ise bu düşüncenin bir şekilde bir yerlerden bize ulaştığı gerçeği kaçınılmazdır. Kimi zaman evlat, kimi zaman ebeveyn, kimi zaman öğrenci, kimi zaman çalışan, kimi zaman abi / abla / kardeş olarak kendimize yüklediğimiz sorumluluklar bize hayatın bir dönemimde mükemmel olmamız, her şeyi mükemmel yapmamız gerektiği fikrini dayatmaktadır. Peki nedir mükemmeliyetçilik? İnsanlar neden mükemmeliyetçi olurlar ve bunun insan psikolojisine etkileri nelerdir?
Mükemmeliyetçilik:
Mükemmeliyetçilik, kişinin kendisinden ya da diğer kişilerden mevcut durumda gerekenden daha fazla performans talep etmesi anlamına gelmektedir. Mükemmeliyetçi bireyler kendilerine gerçek dışı yüksek standartlar koyan, katı bir şekilde bunlara yapışan ve kendi öz-değerlerini bu standartlara ulaşıp ulaşmama ile tanımlayan bireylerdir. Bu bireyler tarafından konulan yüksek standartlar ise başarısız olma korkusu ile ilişkilidir. Buna göre eğer bir birey kendine koyduğu standartları; yani ‘’bunu mükemmel yapmalıyım’’ düşüncesini gevşetemezse bir süre sonra kendi içinde bir huzursuzluk yaşamaya başlar ve bunun sonucu da kendini olduğundan daha değersiz algılar. Aslında her birimize ne kadar da tanıdık bir tablo değil mi?
Hangi Etmenler Bizi Mükemmeliyetçi Yapar?:
Mükemmeliyetçilik her ne kadar kişiden kaynaklanıyor gibi gözükse de bunun bir ayağı da dış etmenlere, bizim kontrol edemediğimiz bir takım sebeplere dayanmaktadır ki bunun içine kendimiz dışında kalan her etmen dahil olabilmektedir. Hayat deneyimlerimiz, bizden beklentiler, aile yapımız, içinde bulunduğumuz sosyal çevreler bunlardan bazılarıdır ve kişi eğer mükemmeliyetçiliğe yatkın bir yapıya sahipse bu son kaçınılmazdır. Unutulmaması gereken şey bir şeyleri elimizden geldiği gibi yapmaya çabalamakla her şeyi aynı zamanda mükemmel yapmaya çalışmak arasında fark olduğunu bilmektir. Bu aslında hayatımızda sadece siyahın ya da sadece beyazın olmadığını, bir de grinin olabileceğini anlamamızı sağlar. Hayatta bazı şeyleri istediğimiz gibi gerçekleştirebiliriz ama bazı şeyleri de gerçekleştiremeyebiliriz; ama bu ileriki bir zamanda bunu gerçekleştiremeyeceğimiz anlamını taşımamaktadır.
Haydi siz de kendinize bir iyilik yapın ve hayatınıza gri’yi katın.
Mutlulukla kalın.
Uzman Klinik Psk. Merve Özgür SÖNMEZ